|
BİLGİ EDİNME HAKKI KANUNUKanun No. 4982 BİRİNCİ B?L?M Amaç, Kapsam ve Tanımlar Amaç MADDE 1.- Bu Kanunun amacı; demokratik ve ?effaf yönetimin gere?i olan e?itlik, tarafsızlık ve açıklık ilkelerine uygun olarak ki?ilerin bilgi edinme hakkını kullanmalarına ili?kin esas ve usulleri düzenlemektir. Kapsam MADDE 2.- Bu Kanun; kamu kurum ve kurulu?ları ile kamu kurumu niteli?indeki meslek kurulu?larının faaliyetlerinde uygulanır. 1.11.1984 tarihli ve 3071 sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanun hükümleri saklıdır. Tanımlar MADDE 3.- Bu Kanunda geçen; a) Kurum ve kurulu?: Bu Kanunun 2 nci maddesinde geçen ve kapsama dahil olan bilgi edinme ba?vurusu yapılacak bütün makam ve mercileri, b) Ba?vuru sahibi: Bu Kanun kapsamında bilgi edinme hakkını kullanarak kurum ve kurulu?lara ba?vuran gerçek ve tüzel ki?ileri, c) Bilgi: Kurum ve kurulu?ların sahip oldukları kayıtlarda yer alan bu Kanun kapsamındaki her türlü veriyi, d) Belge: Kurum ve kurulu?ların sahip oldukları bu Kanun kapsamındaki yazılı, basılı veya ço?altılmı? dosya, evrak, kitap, dergi, bro?ür, etüt, mektup, program, talimat, kroki, plân, film, foto?raf, teyp ve video kaseti, harita, elektronik ortamda kaydedilen her türlü bilgi, haber ve veri ta?ıyıcılarını, e) Bilgi veya belgeye eri?im: İstenen bilgi veya belgenin niteli?ine göre, kurum ve kurulu?larca, ba?vuru sahibine söz konusu bilgi veya belgenin bir kopyasının verilmesini, kopya verilmesinin mümkün olmadı?ı hâllerde, ba?vuru sahibinin bilgi veya belgenin aslını inceleyerek not almasına veya içeri?ini görmesine veya i?itmesine izin verilmesini, f) Kurul: Bilgi Edinme De?erlendirme Kurulunu, İfade eder. İKİNCİ B?L?M Bilgi Edinme Hakkı ve Bilgi Verme Yükümlülü?ü Bilgi edinme hakkı MADDE 4.- Herkes bilgi edinme hakkına sahiptir. Türkiye'de ikamet eden yabancılar ile Türkiye'de faaliyette bulunan yabancı tüzel ki?iler, isteyecekleri bilgi kendileriyle veya faaliyet alanlarıyla ilgili olmak kaydıyla ve kar?ılıklılık ilkesi çerçevesinde, bu Kanun hükümlerinden yararlanırlar. Türkiye'nin taraf oldu?u uluslararası sözle?melerden do?an hak ve yükümlülükleri saklıdır. Bilgi verme yükümlülü?ü MADDE 5.- Kurum ve kurulu?lar, bu Kanunda yer alan istisnalar dı?ındaki her türlü bilgi veya belgeyi ba?vuranların yararlanmasına sunmak ve bilgi edinme ba?vurularını etkin, süratli ve do?ru sonuçlandırmak üzere, gerekli idarî ve teknik tedbirleri almakla yükümlüdürler. Bu Kanun yürürlü?e girdi?i tarihten itibaren di?er kanunların bu Kanuna aykırı hükümleri uygulanmaz. ???NC? B?L?M Bilgi Edinme Ba?vurusu Ba?vuru usulü MADDE 6.- Bilgi edinme ba?vurusu, ba?vuru sahibinin adı ve soyadı, imzası, oturma yeri veya i? adresini, ba?vuru sahibi tüzel ki?i ise tüzel ki?inin unvanı ve adresi ile yetkili ki?inin imzasını ve yetki belgesini içeren dilekçe ile istenen bilgi veya belgenin bulundu?u kurum veya kurulu?a yapılır. Bu ba?vuru, ki?inin kimli?inin ve imzasının veya yazının kimden ne?et etti?inin tespitine yarayacak ba?ka bilgilerin yasal olarak belirlenebilir olması kaydıyla elektronik ortamda veya di?er ileti?im araçlarıyla da yapılabilir. Dilekçede, istenen bilgi veya belgeler açıkça belirtilir. İstenecek bilgi veya belgenin niteli?i MADDE 7.- Bilgi edinme ba?vurusu, ba?vurulan kurum ve kurulu?ların ellerinde bulunan veya görevleri gere?i bulunması gereken bilgi veya belgelere ili?kin olmalıdır. Kurum ve kurulu?lar, ayrı veya özel bir çalı?ma, ara?tırma, inceleme ya da analiz neticesinde olu?turulabilecek türden bir bilgi veya belge için yapılacak ba?vurulara olumsuz cevap verebilirler. İstenen bilgi veya belge, ba?vurulan kurum ve kurulu?tan ba?ka bir yerde bulunuyorsa, ba?vuru dilekçesi bu kurum ve kurulu?a gönderilir ve durum ilgiliye yazılı olarak bildirilir. Yayımlanmı? veya kamuya açıklanmı? bilgi veya belgeler MADDE 8.- Kurum ve kurulu?larca yayımlanmı? veya yayın, bro?ür, ilân ve benzeri yollarla kamuya açıklanmı? bilgi veya belgeler, bilgi edinme ba?vurularına konu olamaz. Ancak, yayımlanmı? veya kamuya açıklanmı? bilgi veya belgelerin ne ?ekilde, ne zaman ve nerede yayımlandı?ı veya açıklandı?ı ba?vurana bildirilir. Gizli bilgileri ayırarak bilgi veya belge verme MADDE 9.- İstenen bilgi veya belgelerde, gizlilik dereceli veya açıklanması yasaklanan bilgiler ile açıklanabilir nitelikte olanlar birlikte bulunuyor ve bunlar birbirlerinden ayrılabiliyorsa, söz konusu bilgi veya belge, gizlilik dereceli veya açıklanması yasaklanan bilgiler çıkarıldıktan sonra ba?vuranın bilgisine sunulur. Ayırma gerekçesi ba?vurana yazılı olarak bildirilir. Bilgi veya belgeye eri?im MADDE 10.- Kurum ve kurulu?lar, ba?vuru sahibine istenen belgenin onaylı bir kopyasını verirler. Bilgi veya belgenin niteli?i gere?i kopyasının verilmesinin mümkün olmadı?ı veya kopya çıkarılmasının aslına zarar verece?i hâllerde, kurum ve kurulu?lar ilgilinin; a) Yazılı veya basılı belgeler için, söz konusu belgenin aslını incelemesi ve not alabilmesini, b) Ses kaydı ?eklindeki bilgi veya belgelerde bunları dinleyebilmesini, c) Görüntü kaydı ?eklindeki bilgi veya belgelerde bunları izleyebilmesini, Sa?larlar. Bilgi veya belgenin yukarıda belirtilenlerden farklı bir ?ekilde elde edilmesi mümkün ise, belgeye zarar vermemek ko?uluyla bu olanak sa?lanır. Ba?vurunun yapıldı?ı kurum ve kurulu?, eri?imine olanak sa?ladı?ı bilgi veya belgeler için ba?vuru sahibinden eri?imin gerektirdi?i maliyet tutarı kadar bir ücreti bütçeye gelir kaydedilmek üzere tahsil edebilir. Bilgi veya belgeye eri?im süreleri MADDE 11.- Kurum ve kurulu?lar, ba?vuru üzerine istenen bilgi veya belgeye eri?imi onbe? i? günü içinde sa?larlar. Ancak istenen bilgi veya belgenin, ba?vurulan kurum ve kurulu? içindeki ba?ka bir birimden sa?lanması; ba?vuru ile ilgili olarak bir ba?ka kurum ve kurulu?un görü?ünün alınmasının gerekmesi veya ba?vuru içeri?inin birden fazla kurum ve kurulu?u ilgilendirmesi durumlarında bilgi veya belgeye eri?im otuz i? günü içinde sa?lanır. Bu durumda, sürenin uzatılması ve bunun gerekçesi ba?vuru sahibine yazılı olarak ve onbe? i? günlük sürenin bitiminden önce bildirilir. 10 uncu maddede belirtilen bilgi veya belgelere eri?im için gereken maliyet tutarının idare tarafından ba?vuru sahibine bildirilmesiyle onbe? i? günlük süre kesilir. Ba?vuru sahibi onbe? i? günü içinde ücreti ödemezse talebinden vazgeçmi? sayılır. Ba?vuruların cevaplandırılması MADDE 12.- Kurum ve kurulu?lar, bilgi edinme ba?vurularıyla ilgili cevaplarını yazılı olarak veya elektronik ortamda ba?vuru sahibine bildirirler. Ba?vurunun reddedilmesi hâlinde bu kararın gerekçesi ve buna kar?ı ba?vuru yolları belirtilir. İtiraz usulü MADDE 13.- Bilgi edinme istemi reddedilen ba?vuru sahibi, yargı yoluna ba?vurmadan önce kararın tebli?inden itibaren onbe? gün içinde Kurula itiraz edebilir. Kurul, bu konudaki kararını otuz i? günü içinde verir. Kurum ve kurulu?lar, Kurulun istedi?i her türlü bilgi veya belgeyi onbe? i? günü içinde vermekle yükümlüdürler. Kurula itiraz, ba?vuru sahibinin idarî yargıya ba?vurma süresini durdurur. Bilgi Edinme De?erlendirme Kurulu MADDE 14.- Bilgi edinme ba?vurusuyla ilgili yapılacak itirazlar üzerine verilen kararları incelemek ve kurum ve kurulu?lar için bilgi edinme hakkının kullanılmasına ili?kin olarak kararlar vermek üzere; Bilgi Edinme De?erlendirme Kurulu olu?turulmu?tur. Kurul; birer üyesi Yargıtay ve Danı?tay genel kurullarının kendi kurumları içinden önerecekleri iki?er aday, birer üyesi ceza hukuku, idare hukuku ve anayasa hukuku alanlarında profesör veya doçent unvanına sahip ki?iler, bir üyesi Türkiye Barolar Birli?inin baro ba?kanı seçilme yeterlili?ine sahip ki?iler içinden gösterece?i iki aday, iki üyesi en az genel müdür düzeyinde görev yapmakta olanlar ve bir üyesi de Adalet Bakanının önerisi üzerine bu Bakanlıkta idarî görevlerde çalı?an hâkimler arasından Bakanlar Kurulunca seçilecek dokuz üyeden olu?ur. Kurul üyeli?ine önerilen adayların muvafakatları aranır. Kurul Ba?kanı, kurul üyelerince kendi aralarından seçilir. Kurul, en az ayda bir defa veya ihtiyaç duyuldu?u her zaman Ba?kanın ça?rısı üzerine toplanır. Kurul üyelerinin görev süreleri dört yıldır. Görev süresi sona erenler yeniden seçilebilirler. Görev süresi dolmadan görevinden ayrılan üyenin yerine aynı usule göre seçilen üye, yerine seçildi?i üyenin görev süresini tamamlar. Yeni seçilen Kurul göreve ba?layıncaya kadar önceki Kurul görevine devam eder. Kurul üyelerine 10.2.1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla fiilen görev yaptıkları her gün için (3000) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarda huzur hakkı ödenir. Bu ödemelerde damga vergisi hariç herhangi bir kesinti yapılmaz. Bir ayda fiilen görev yapılan gün sayısının dördü a?ması halinde, a?an günler için huzur hakkı ödenmez. Kurul, belirleyece?i konularda komisyonlar ve çalı?ma grupları kurabilir; ayrıca gerekli gördü?ü takdirde, ilgili bakanlık ile di?er kurum ve kurulu?ların ve sivil toplum örgütlerinin temsilcilerini bilgi almak üzere toplantılarına katılmaya davet edebilir. Kurulun sekretarya hizmetleri Ba?bakanlık tarafından yerine getirilir. Kurulun görev ve çalı?malarına ili?kin esas ve usuller Ba?bakanlıkça hazırlanarak yürürlü?e konulacak bir yönetmelikle düzenlenir. D?RD?NC? B?L?M Bilgi Edinme Hakkının Sınırları Yargı denetimi dı?ında kalan i?lemler MADDE 15.- Yargı denetimi dı?ında kalan idarî i?lemlerden ki?inin çalı?ma hayatını ve mesleki onurunu etkileyecek nitelikte olanlar, bu Kanun kapsamına dahildir. Bu ?ekilde sa?lanan bilgi edinme hakkı i?lemin yargı denetimine açılması sonucunu do?urmaz. Devlet sırrına ili?kin bilgi veya belgeler MADDE 16.- Açıklanması hâlinde Devletin emniyetine, dı? ili?kilerine, millî savunmasına ve millî güvenli?ine açıkça zarar verecek ve niteli?i itibarıyla Devlet sırrı olan gizlilik dereceli bilgi veya belgeler, bilgi edinme hakkı kapsamı dı?ındadır. ?lkenin ekonomik çıkarlarına ili?kin bilgi veya belgeler MADDE 17.- Açıklanması ya da zamanından önce açıklanması hâlinde, ülkenin ekonomik çıkarlarına zarar verecek veya haksız rekabet ve kazanca sebep olacak bilgi veya belgeler, bu Kanun kapsamı dı?ındadır. İstihbarata ili?kin bilgi veya belgeler MADDE 18.- Sivil ve askerî istihbarat birimlerinin görev ve faaliyetlerine ili?kin bilgi veya belgeler, bu Kanun kapsamı dı?ındadır. Ancak, bu bilgi ve belgeler ki?ilerin çalı?ma hayatını ve meslek onurunu etkileyecek nitelikte ise, istihbarata ili?kin bilgi ve belgeler bilgi edinme hakkı kapsamı içindedir. İdarî soru?turmaya ili?kin bilgi veya belgeler MADDE 19.- Kurum ve kurulu?ların yetkili birimlerince yürütülen idarî soru?turmalarla ilgili olup, açıklanması veya zamanından önce açıklanması hâlinde; a) Ki?ilerin özel hayatına açıkça haksız müdahale sonucunu do?uracak, b) Ki?ilerin veya soru?turmayı yürüten görevlilerin hayatını ya da güvenli?ini tehlikeye sokacak, c) Soru?turmanın güvenli?ini tehlikeye dü?ürecek, d) Gizli kalması gereken bilgi kayna?ının açı?a çıkmasına neden olacak veya soru?turma ile ilgili benzeri bilgi ve bilgi kaynaklarının temin edilmesini güçle?tirecek, Bilgi veya belgeler, bu Kanun kapsamı dı?ındadır. Adlî soru?turma ve kovu?turmaya ili?kin bilgi veya belgeler MADDE 20.- Açıklanması veya zamanından önce açıklanması hâlinde; a) Suç i?lenmesine yol açacak, b) Suçların önlenmesi ve soru?turulması ya da suçluların kanunî yollarla yakalanıp kovu?turulmasını tehlikeye dü?ürecek, c) Yargılama görevinin gere?ince yerine getirilmesini engelleyecek, d) Hakkında dava açılmı? bir ki?inin adil yargılanma hakkını ihlâl edecek, Nitelikteki bilgi veya belgeler, bu Kanun kapsamı dı?ındadır. 4.4.1929 tarihli ve 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu, 18.6.1927 tarihli ve 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu, 6.1.1982 tarihli ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu ve di?er özel kanun hükümleri saklıdır. ?zel hayatın gizlili?i MADDE 21.- Ki?inin izin verdi?i hâller saklı kalmak üzere, özel hayatın gizlili?i kapsamında, açıklanması hâlinde ki?inin sa?lık bilgileri ile özel ve aile hayatına, ?eref ve haysiyetine, meslekî ve ekonomik de?erlerine haksız müdahale olu?turacak bilgi veya belgeler, bilgi edinme hakkı kapsamı dı?ındadır. Kamu yararının gerektirdi?i hâllerde, ki?isel bilgi veya belgeler, kurum ve kurulu?lar tarafından, ilgili ki?iye en az yedi gün önceden haber verilerek yazılı rızası alınmak ko?uluyla açıklanabilir. Haberle?menin gizlili?i MADDE 22.- Haberle?menin gizlili?i esasını ihlâl edecek bilgi veya belgeler, bu Kanun kapsamı dı?ındadır. Ticarî sır MADDE 23.- Kanunlarda ticarî sır olarak nitelenen bilgi veya belgeler ile, kurum ve kurulu?lar tarafından gerçek veya tüzel ki?ilerden gizli kalması kaydıyla sa?lanan ticarî ve malî bilgiler, bu Kanun kapsamı dı?ındadır. Fikir ve sanat eserleri MADDE 24.- Fikir ve sanat eserlerine ili?kin olarak yapılacak bilgi edinme ba?vuruları hakkında ilgili kanun hükümleri uygulanır. Kurum içi düzenlemeler MADDE 25.- Kurum ve kurulu?ların, kamuoyunu ilgilendirmeyen ve sadece kendi personeli ile kurum içi uygulamalarına ili?kin düzenlemeler hakkındaki bilgi veya belgeler, bilgi edinme hakkının kapsamı dı?ındadır. Ancak, söz konusu düzenlemeden etkilenen kurum çalı?anlarının bilgi edinme hakları saklıdır. Kurum içi görü?, bilgi notu ve tavsiyeler MADDE 26.- Kurum ve kurulu?ların faaliyetlerini yürütmek üzere, elde ettikleri görü?, bilgi notu, teklif ve tavsiye niteli?indeki bilgi veya belgeler, kurum ve kurulu? tarafından aksi kararla?tırılmadıkça bilgi edinme hakkı kapsamındadır. Bilimsel, kültürel, istatistik, teknik, tıbbî, malî, hukukî ve benzeri uzmanlık alanlarında yasal olarak görü? verme yükümlülü?ü bulunan ki?i, birim ya da kurumların görü?leri, kurum ve kurulu?ların alacakları kararlara esas te?kil etmesi kaydıyla bilgi edinme istemlerine açıktır. Tavsiye ve mütalaa talepleri MADDE 27.- Tavsiye ve mütalaa talepleri bu Kanun kapsamı dı?ındadır. Gizlili?i kaldırılan bilgi veya belgelerMADDE 28.- Gizlili?i kaldırılmı? olan bilgi veya belgeler, bu Kanunda belirtilen di?er istisnalar kapsamına girmiyor ise, bilgi edinme ba?vurularına açık hâle gelir. BE?İNCİ B?L?M ?e?itli ve Son Hükümler Ceza hükümleri MADDE 29.- Bu Kanunun uygulanmasında ihmâli, kusuru veya kastı bulunan memurlar ve di?er kamu görevlileri hakkında, i?ledikleri fiillerin genel hükümler çerçevesinde ceza kovu?turması gerektirmesi hususu saklı kalmak kaydıyla, tâbi oldukları mevzuatta yer alan disiplin cezaları uygulanır. Bu Kanunla eri?ilen bilgi ve belgeler ticarî amaçla ço?altılamaz ve kullanılamaz. Rapor düzenlenmesi MADDE 30.- Kurum ve kurulu?lar, bir önceki yıla ait olmak üzere; a) Kendilerine yapılan bilgi edinme ba?vurularının sayısını, b) Olumlu cevaplanarak bilgi veya belgelere eri?im sa?lanan ba?vuru sayısını, c) Reddedilen ba?vuru sayısı ve bunların da?ılımını gösterir istatistik bilgileri, d) Gizli ya da sır niteli?indeki bilgiler çıkarılarak ya da bu nitelikteki bilgiler ayrılarak bilgi veya belgelere eri?im sa?lanan ba?vuru sayısını, e) Ba?vurunun reddedilmesi üzerine itiraz edilen ba?vuru sayısı ile bunların sonuçlarını, Gösterir bir rapor hazırlayarak, bu raporları her yıl ?ubat ayının sonuna kadar Bilgi Edinme De?erlendirme Kuruluna gönderirler. Ba?lı, ilgili ve ili?kili kamu kurum ve kurulu?ları raporlarını ba?lı, ilgili ya da ili?kili oldukları bakanlık vasıtasıyla iletirler. Kurul, hazırlayaca?ı genel raporu, söz konusu kurum ve kurulu?ların raporları ile birlikte her yıl Nisan ayının sonuna kadar Türkiye Büyük Millet Meclisine gönderir. Bu raporlar takip eden iki ay içinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Ba?kanlı?ınca kamuoyuna açıklanır. Yönetmelik MADDE 31.- Bu Kanunun uygulanması ile ilgili esas ve usullerin belirlenmesine ili?kin yönetmelik, Kanunun yayımını takip eden altı ay içinde Ba?bakanlık tarafından hazırlanarak Bakanlar Kurulunca yürürlü?e konulur. Yürürlük MADDE 32.- Bu Kanun yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra yürürlü?e girer. Yürütme MADDE 33.- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
Son güncelleme tarihi: 2007-04-16 14:20:11
|
Copyright ? 2007 T.C. Ba?bakanlık, Avrupa Birli?i Genel Sekreterli?i |